Nga Anton Gojçaj
ATOMET, SHPIRTI, DASHURIA...
Në fillim është dashuria. Dhe pak fat. Gjithsesi edhe rastësia e luan një rol në këtë mes. Dashuria, fati, rastësia, tri kënde të një historie jo të përditshme. Rastësia. Muaji korrik. Një çift bashkëshortor, ajo 30 ai 35, e pa të nevojshëm tapetimin e ri të banesës së tyre tridhomëshe, në një pallat të arkitekturës së re, në një qytet gjerman. Alberti i vogël i pengonte ata ngapak, por jo edhe aq shumë. Gruas i ra ndërmend: ”Tërë bota e mban zogun në ballkon, gjatë verës, e ne në dhomë. E qesim edhe ne Alefin tonë në ballkon. Ta them të vërtetën edhe është kah më shkon në nerva kohën e fundit. Pastaj edhe për të do të jetë më mirë në ajër të pastër.” Gruaja foli, burri veproi. Alefi është një papagall i bukur. Ai jeton në kafaz, qysh se di për veten. Befas në ballkon. Një realitet i ri. Së paku një këndvështrim i ri i jetës. Deri tash krejt çka kishte parë Alefi, ishin dy bashkëshortët dhe djali i tyre i vogël. Natyrisht, ndonjëherë vinte edhe njëri apo tjetri mik, por kjo ngjante rrallë. Megjithatë, televizioni Alefit ia kishte zgjeruar shumë horizontet e njohjes. Kishte parë shumë filma artistikë dhe të vizatuar, olimpiadat sportive dhe pamje të tmerrshme lufte... Vetminë nuk e njihte Alefi. Ai mendonte se gjithçka ishte ashtu siç duhej të ishte dhe se bota është në rregull. Nën ballkon kalonte një rrugë. Ballkoni ishte në katin e dytë. Nata e parë jashtë e frikësoi pak Alefin. Zhurma e pandërprerë e automjeteve kurrsesi ta linte të flinte. “Domethënë, kështu qenka jashtë. Zhurmë. Ftohtë. Shumë më ftohtë se brenda.” Bota nga ballkoni është më e madhe se në dhomë. Alefi fitonte eksperiencën e jetës. Nata kaloi. Mëngjesi i parë në ballkon. Gjumi i doli shumë më herët se zakonisht në dhomë. E zgjoi dielli me rrezet e tij. Mbi parmakët e ballkonit zbriti një zog skofiar. Zogu i panjohur e turbulloi Alefin me këngën e tij të mrekullueshme. Diçka të tillë Alefi nuk kishte dëgjuar kurrë. Melodia e zogut i dukej më e bukur se këngët e Majkëll Xheksonit dhe se ato të Luçiano Pavarotit. Dëshira për të komunikuar me zogun u paraqit instinktivisht, por pyetja ishte si, në cilën gjuhë?
“Hej, kumbarë, a po ia ulë zërin, se ma shurdhove b...!” Turfulloi Alefi. Zogu vazhdoi të këndojë, si të mos e kishte dëgjuar fare.
“ Kurrë s’ka qetësi në këtë shtëpi. As të pushoj rehat, në shtëpinë time, nuk më lejohet më. Ç’ kohë e përdjallëzuar!” Nervozohej më tutje Alefi.
Zogu, pas një grimë kohe, pushoi së kënduari dhe u kthye kah Alefi. Në një gjuhë tjetër nga ajo e njerëzve, i foli qenies në kafaz, por gjithnjë duke kërcyer, herë në njërën këmbë, herë në tjetrën.
“
“ Jam ky që jam. Nuk më sheh? S’ke sy në ballë?”
“ Ç’bën aty?”
“ Sa pyetje e marrë. Këtu jetoj, këtu ha, këtu fle. Kapishi?”
“ A gjithmonë jeton aty? Nuk
“ Sërish një pyetje tipike. E si të dal jashtë? Unë kam lindur brenda këtyre grilave. Ky është një kafaz.”
“ Çudi. Si e ke emrin?”
“ Alef.
“ Omega”
“ E kam dëgjuar diku këtë emër. Nuk më kujtohet me ç’rast. Më vjen mirë që u njoftuam.”
“ Alef, ti je një kreaturë e çuditshme. I krisur disi. Ha-ha-ha. Jashtë nuk ka zogj si ti. Çfarë bën, me se merresh, si e fiton kafshatën e gojës?”
“ Asgjë nuk bëj. Dëgjoj çfarë flasin njerëzit, e pastaj i imitoj ata. Kjo i argëton. Njerëzve u pëlqen të dëgjojnë të përsëriten fjalët e tyre.”
“ Njerëzit janë tmerrësisht të krisur. Ata janë armiqtë tanë.”
“ Mos fol ashtu. Nuk ke të drejtë. Ata më japin të ha, të pi, ma pastrojnë rregullisht kafazin. Ata kujdesen për mua.”
“ Dhe të mbajnë në kafaz.”
“ Omega, ti je një grumbull atomesh, pa shpirt, pa tru.”
“ S’di çka po thua. Por, më duhet të shkoj. Për dallim nga ti, mua më duhet të luftoj për kafshatën time. Lamtumirë!”
Omega u zhduk brenda disa çastesh, ashtu siç edhe pat ardhur. Pastaj u duk sërish.
“ Harrova të të pyes diçka. A ke grua?”
“ Jo! Dhe nuk më mungon. Aspak.” Omega u zhduk prapë. Kësaj here nuk u kthye. As deri në mbrëmje nuk u duk më Omega. Alefin filloi ta therë diçka në zemër. Për herë të parë në jetën e tij prej papagalli, Alefi ndieu një zbrazëti të çuditshme, diçka si mall për një zog tjetër. Biseda me Omegën ishte shumë më e bukur, më e pasur, më... ndryshe... sesa përsëritja bajate e fjalëve të njerëzve. Tash edhe Alefi ishte dikush. Omega mungoi edhe të nesërmen në mëngjes. Pikëllimi i Alefit ishte matanë mundësive përshkruese të një shkrimtari margjinal. E humbi apetitin. Çifti bashkëshortor që merrej me tapetimin e dhomës, u habit kur pa se Alefi nuk e kishte ngrënë racionin e përditshëm. Alefi tani kafazin filloi ta njohë në dimensionet e tij të kufizuara. Kafazi ishte më i vogël se bota, së paku për një arsye, sepse brenda kafazi nuk ishte një Omegë, e cila tani, ashtu egërsisht e bukur, botës i binte kryq e tërthuer.
Një ditë më vonë, Omega erdhi sërish, me gjithë shkëlqimin e bukurisë së saj. Omega e hijeshme, Omega e mirë, Omega me zërin e mrekullueshëm. Prej emocioneve të shumta, Alefit i rrehi zemra. Bim-Bam.
“ Ku dreqin ishe kaq gjatë? Te nëna jote?” I rrëshqiti Alefit në gjuhën e njerëzve. Për fat të mirë, Omega nuk e merrte vesh këtë gjuhë.
“ Wow! Çuni flet edhe gjuhë të huaja. Çfarë mashkulli!” Edhe i shkundi pendlat e saja, me instinktin femëror.
“ Më ka marrë malli.”
“ Kaq shpejt ? Ho-ho! I njoh unë tipat si ti. Jashtë ka plot të tillë. I ndërroj dy fjalë me ta, sa për gjimnastikë të gjuhës, e ata besojnë menjëherë se ma rrëmbyen zemrën. Ngadalë, Alef, më ngadalë. Ngadalë beg, se ka hendek. Kaq shpejt nuk ma hedh dot.”
“ Unë veç po them se më ke munguar. Por, çfarë di ti nga kjo punë? Ti nuk di gjë për atomet, për shpirtin, për dashurinë.”
“ Dhe ti nuk di gjë për qiellin, për stuhinë, për lumenjtë, për urinë...”
“ Atje jashtë, ku jeton ti, ka edhe shumë zogj si ti?”
“ Zogj ka sa të duash. Disa statistika tregojnë se sa më shumë që shtohen njerëzit, zogj ka gjithnjë më pak. Mua më duket se zogj ka megjithatë mjaft. Gjithfarë lloji.
“ Sa bukur. Atje ka njeriu me kë të flasë. Mërzi ka më pak, koha fluturon më shpejt, më lehtë. Omega, kisha dashtë që edhe unë të fluturoj me ty.”
“ Të besoj. Me zemër. Nuk do të ishe penduar kurrë, më beso. Por, çka t’i
bësh, kafazi është kafaz, kurse ti je brenda tij. Sidoqoftë, ushqimin e ke të sigurt. Nuk frikësohesh për jetën...”
“ Për jetën ?”
“
“ A është e mundur ?”
“ Liria e ka çmimin e vet, shpesh më të shtrenjtë se jeta e një zogu. Tash, Alef, t’i lëmë vajtimet, më duhet të shkoj. Nuk kam kohë për të humbur. Lamtumirë.” Omega u
“ Alef, ti je një tip interesant, e di!? Do të vij prapë të të vizitoj. Tung!”
E hëngri Alefi. Një mendim s’e linte rehat, Omega. Ishte dashuruar ? E pamundur. Njerëzit bëjnë seks kur dashurojnë, kurse ky nuk mund të bënte seks me Omegën, sepse ky ishte brenda kafazit, e ajo jashtë. Këtu edhe ndjenjat më të thella ishin të pafuqishme para ligjeve të pathyeshme të realitetit. Të nesërmen në mëngjes Omega erdhi para se Alefit t’i dilte gjumi. Alefi kishte pas fjetur shumë më vonë, i molisur nga mendimet e dashurisë së paarritshme.
“ Ë përtac. Gjumash i keq. Ti nuk do ta kishe të gjatë përjashta.”
“ Pse, ti nuk fle kurrë?”
“ Gjithsesi, por për dallim prej teje, unë flej vetëm natën. Megjithëse natën e mbrame fjeta keq.”
“ Mos ke parë ëndrra pornografike, apo të ndoqi ndonjë lugat?
“ Nga të gjitha ngapak.
“ Ti dashuron? Do të martohesh?”
“ Dashuria ime është në kafaz. Unë dashuroj dikë që nuk guxoj të dashuroj. Unë dashuroj dikë që nuk mund ta martoj.”
Alefi, gjysëm K.O.:
“ A bën të jesh vetëm pak më e qartë?”
“ Ta zëmë, po them vetëm ta zëmë, unë të dashuroj ty.”
Alefi, gati histerik:
“ E pamundur. S’bën. Falemnderit shumë, por këtu është kufiri. Të tallesh me mua, nuk të duroj. Kjo s’mund të jetë. Kurrsesi.”
“ E sheh, edhe ti e ke të qartë deridiku, sa e pashpresë është dashuria ime. Kjo është e vërteta e vetme.”
Alefi, serioz:
“ Përnjëmend e ke?”
“ Tepër përnjëmend. Kisha bërë gjithçka për ty, por unë jam vetëm një zog. Di vetëm të këndoj. Për diçka tjetër nuk kam talent dhe as nuk di të bëj gjë tjetër. Alef, nuk e di si as pse ndodhi, ndoshta unë jam me të vërtetë vetëm një grumbull atomesh pa shpirt e pa tru, siç më the ti, por unë të dua, pavarësisht nga të gjitha të vërtetat dhe fatamorganat e botës.”
Alefi, thellësisht meditativ:
“ Ik. Mos ec më këtu. Më harro. Bota është plot me zogj interesantë, të cilët mund të të bëjnë të lumtur. Gjëje një tjetër. Harromë.”
“ Zogjtë e fisit tim dashurohen veç njëherë në jetë. Po nuk u realizua dashuria ime, unë do të vdes.”
Alefi, me patetizëm:
“ O shira të Brestit! Çfarë ndodhi me ne? Ti më dashuron mua, e unë të adhuroj ty. Kurse gjasat që ne të bashkohemi ndonjëherë janë barazi me zero. Zero. Një zero e vogël, e parëndësishme në kozmos është dashuria jonë.”
Omega, me zë sentimental:
“ Megjithatë, kjo është një ndenjë e bukur. As frika e vetmisë së nesërme dhe as absurditeti i amshimit, nuk e turbullojnë këtë ndiesi të kulluar dashurie. Një grusht atomesh dashuron një grusht tjetër atomesh. Të dashuroj ty unë, apo atomet e mia!? Dhe si është e mundur, që një kafaz prej lëndës materiale, ta pengojë dashurinë shpirtërore? Të dua, Alef! Unë i injoroj të gjitha për ty. Unë nuk shoh kafaz, unë shoh një zog të dashur. Të dua, ani se je veç një papagall i krisur, që di veç të përsëritë fjalët e të tjerëve. Të dua, ani se dashuria jonë nuk është racionale as me perspektivë. Alef, unë të dashuroj pavdekësisht.”
.
. . .
Iku vera, erdhi vjeshta. Moti nisi të ftohej.
“ Ta fusim Alefin brenda, se jashtë mund të mërdhijë”, tha e shoqja. Ashtu u bë. Ata por nuk e kuptonin dot pse Alefi nuk hante asgjë nga ajo që i afrohej. As nuk hante, as nuk pinte.
“ Sikur bën grevë urie. E pabesueshme. Çka mund të jetë, o Zot, me të?” Pëshpëriti më vete gruaja dhe vazhdoi:
“ Ozoni. Ndryshimet klimatike. Gjithçka është bërë kaos. Zot na ruaj!”
Tri ditë, pasi e futën brenda, Alefi ishte shtrirë pa jetë në kafaz.
“Vetëvrasje, tjetërqysh nuk di si ta quaj këtë”, tha ai. Një krismë e vogël, sikur diçka e butë, por me shpejtësi, e goditi xhamin. Ajo e hapi derën e ballkonit. Poshtë nën dritare, ishte një zog tjetër i pajetë.
“ O Zot, ç’po ndodh kështu me zogjtë ?” Ofshani thellë zonja e shtëpisë. “ Çka të bëj me zogjtë e vdekur, o Zot ?”
Kjo pyetje e mbushte çiftin e ri me frikë.
Gruaja e mori zogun dhe e futi po në atë kontejner ku e pat hedhur veç ca minuta më parë Alefin.